თეთრი ყარყატი ბევრისთვის ნაცნობი ჩიტია. სწორედ ის აშენებს ბუდეებს სოფლის სახლების სახურავებზე და მშობლებს მოუტანს ნანატრი ჩვილები. ამასთან, მას ნაკლებად შესწავლილი, მაგრამ არანაკლებ სანახაობრივი ძმა ჰყავს - შავი ყორანი.
სად ცხოვრობს შავი ყარყატი
შავი შტარის ჰაბიტატი ძალზე ვრცელია. მისი პოვნა შესაძლებელია ევრაზიის ტყიან ნაწილში. რუსეთში ეს ფრინველი მკვიდრდება ტყეებში ფინეთის ყურიდან შორეული აღმოსავლეთისკენ. ასევე გვხვდება ბელორუსში, ყაზახეთში, უკრაინაში, გერმანიაში, პოლონეთში, ესპანეთში, საფრანგეთში, ირანში, ავღანეთში, მონღოლეთში, ჩინეთში. ევრაზიიდან შავი ყაყაჩოები არიან გადამფრენი ფრინველები, რომლებიც ზამთრისთვის თბილ რეგიონებში - სამხრეთ აზიასა და ცენტრალურ აფრიკაში ფრენას ამჯობინებენ. აფრიკის კონტინენტის სამხრეთით, მცირე რაოდენობით ცხოვრობს რეზიდენტი შავი შტამკები.
ფრინველის ცხოვრების წესი
შავი ყაყაჩოს ცხოვრების წესი ცუდად არის გააზრებული. ეს საიდუმლო ფრინველი, თეთრი შტარისგან განსხვავებით, ურჩევნია ხალხისგან შორს იყოს. ცნობილია, რომ ბინადრობენ საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით. შავი ყარყატის ძირითადი საკვებია თევზი, ასევე პატარა ხერხემლიანები და უხერხემლოები, რომლებიც წყლის ობიექტებში გვხვდება. ურჩევნია არაღრმა წყალში ნადირობა. ზოგჯერ ის მცირე მღრღნელებსა და მსხვილ მწერებს, ხვლიკებს, გველებსა და მოლუსკებს ჭამს.
შავმა შტურმებმა შთამომავლობის მიღება სამი წლის ასაკში დაიწყეს. დაწყვილების სეზონში, ფრინველები, რომლებიც წლის უმეტესი ნაწილი ცალკე ცხოვრობენ, ქმნიან წყვილებს. შტერკები ბუდობს ყველაზე შორეულ ადგილებში - ძველი ხეების გვირგვინებში, კლდის რაფებზე. მას შემდეგ, რაც clutch გამოჩნდა, რომელიც ჩვეულებრივ შეიცავს ოთხიდან შვიდ კვერცხს, ორივე მშობელი ინკუბაციას ახდენს მასზე, მონაცვლეობით არ არის საკვები. წიწილების გამოჩენის შემდეგ მამაკაცი და ქალი ერთად ზრუნავენ თავიანთ შთამომავლებზე ორი თვის განმავლობაში.
წითელი წიგნი
მიუხედავად საკმაოდ დიდი ჰაბიტატისა, შავი ყარყატი წითელ წიგნშია შეტანილი. მიუხედავად იმისა, რომ მათ ბუნებრივი მტერი არ ჰყავთ, ამ ლამაზი ფრინველების რაოდენობა ძალზე მცირეა. რუსეთის ტერიტორიაზე, სხვადასხვა შეფასებით, ბუდობს 2300 – დან 2500 – მდე წყვილი. მათ შემცირებაში დიდი როლი შეასრულა ადამიანმა, ტყეების მოჭრა, წყალსაცავების გადინება და ახალი ტერიტორიების განვითარება, სადაც ადრე შავები იყვნენ დასახლებული. ბრაკონიერობამ ასევე შეამცირა შტერპის კანოპი. დღესდღეობით ტყეში შავი ყარყატის ბუდის არსებობა საკმარისია ამ ტერიტორიის დაცულ ტერიტორიად გამოცხადების მიზნით. რუსეთს ორმხრივი შეთანხმებები აქვს გაფორმებული ინდოეთთან, სამხრეთ კორეასთან, იაპონიასთან და DPRK– სთან, სადაც ფრინველები ზამთრობენ, მათი რაოდენობის დაცვასთან დაკავშირებით. ბევრ ქვეყანაში არსებობს ნაკრძალები და სიწმინდეები, სადაც შავი შტამპები ცხოვრობენ. ყველაზე დიდი ჩიტების დასახლება ბუდობს ზვანცის ველური ბუნების თავშესაფარში, რომელიც მდებარეობს ბელორუსის ტერიტორიაზე.
